Araç Muayene Öncesi Yapılması Gerekenler

Araç muayenesi, trafiğe çıkan her motorlu aracın belirli aralıklarla kontrol edilmesini ve yol güvenliğini sağlamasını amaçlayan yasal bir zorunluluktur. Bu süreçte herhangi bir eksiklik ya da arıza tespiti durumunda, araç muayeneden geçemez ve trafiğe çıkması yasal olarak mümkün olmaz. Bu nedenle muayeneye gitmeden önce yapılacak hazırlıklar çok önemlidir. Araç muayenesi öncesinde dikkat edilmesi gereken noktalar, muayene sürecinin hızlı ilerlemesini sağlar ve olası red durumlarının önüne geçer.

Muayene öncesinde ilk olarak aracın genel durumu gözden geçirilmelidir. Aracın fren sistemi, farları, sinyalleri, silecekleri ve lastikleri eksiksiz çalışır durumda olmalıdır. Lastiklerin diş derinliği yasal sınır olan 1.6 mm'nin altındaysa muayeneden geçme şansı yoktur. Bunun yanında stepne, ilk yardım çantası, üçgen reflektör ve yangın söndürücü gibi ekipmanlar da araçta bulunmalı ve kullanıma hazır olmalıdır.

Aracın şasi ve motor numarasının okunabilir olması gerekir. Bu bilgiler ruhsatla birebir örtüşmelidir. Şasi numarasının yerinde paslanma ya da zedelenme olması, muayene sırasında sorun oluşturabilir. Motor kaputu altındaki yağ ve su seviyeleri kontrol edilerek eksiklik varsa tamamlanmalıdır. Egzoz gazı emisyon ölçüm belgesi olmayan araçlar da doğrudan red alır. Egzoz gazı emisyon ölçüm belgesi, muayene öncesinde yetkili bir istasyondan alınmalı ve geçerlilik süresi dolmamış olmalıdır.

Aracın iç donanımı da muayene açısından önemlidir. Emniyet kemerlerinin çalışır durumda olması, koltukların sabit ve düzgün şekilde monte edilmiş olması, camların çatlak ya da kırık olmaması gerekir. Aynı zamanda cam filmlerinin yönetmeliğe aykırı şekilde karartılmış olması da red sebebi olarak değerlendirilir. Aracın iç ve dış aydınlatmaları çalışır durumda olmalı; far ayarları doğru şekilde yapılmalıdır. Farlar sararmış ya da çatlamışsa muayene sırasında olumsuz sonuç alınabilir.

Araçta yapılan modifikasyonlar, özellikle egzoz, süspansiyon ya da jant değişiklikleri, TSE onayı olmadan gerçekleştirilmişse muayeneden geçmeye engel olabilir. Bu tür durumlarda araçta yapılan değişikliklerin tescil belgesine işlenmiş olması gerekir. Aynı şekilde LPG dönüşümü yapılan araçlarda LPG tankının kullanım süresi dolmamış olmalı ve sistem sızdırmazlık belgesi ile birlikte kontrol edilmelidir.

Muayene öncesinde aracın alt takımı kontrol edilmeli, süspansiyon sistemi, rot ve aks başları gibi parçaların gevşeklik ya da hasar durumu tespit edilmelidir. Aracın altında yağ kaçağı olması, doğrudan red sebebidir. Bu tür istenmeyen durumları önlemek için aracın lifte alınarak kontrol edilmesi faydalı olacaktır. Egzoz borusunda kırık ya da gevşeklik olması, egzoz ses seviyesinin yasal sınırların üzerinde olmasına ve muayenede olumsuz değerlendirmeye neden olabilir.

Bazı durumlarda araçlar plaka sebebiyle muayeneden geçemez. Plakanın standart ölçülerde ve okunaklı olması gerekir. Eskimiş, paslanmış veya vidalarla rakamların üstü örtülmüş plakalar da red gerekçesi olarak belirtilir. Ayrıca araç camlarına yapıştırılan çıkartmalar görüş alanını kısıtlıyorsa yine olumsuz değerlendirme yapılabilir. Buna ek olarak araçtaki aynalar tam olmalı, kırık veya eksik olmamalıdır.

Araç sahibi muayene günü öncesinde mutlaka randevu almalı ve muayene istasyonuna zamanında ulaşmalıdır. Araçta trafik cezası, OGS-HGS borcu veya MTV ödemesi gibi herhangi bir borç varsa sistem muayene kaydı oluşturmaz. Bu nedenle muayeneden önce e-Devlet ya da Gelir İdaresi Başkanlığı sistemi üzerinden gerekli kontroller yapılmalıdır.

Diğer yandan araç temizliği de göz ardı edilmemelidir. Özellikle motor ve şasi numarası görünürlüğü açısından araç dış yüzeyinin temiz olması önemlidir. Aracın genel temizliği, muayene görevlisinin işi kolaylaştırır ve olumsuz izlenimin önüne geçer. Aracın elektriksel donanımı da kontrol edilmelidir. Araç kornanın çalışmaması, sinyal lambalarının yanmaması ya da plaka lambasının arızalı olması gibi basit sebeplerle bile red alabilir.

Araç Muayenesi İçin Gerekenler

Araç muayenesine gitmeden önce belirli belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması gereklidir. Bu belgelerin eksik ya da hatalı olması durumunda muayene işlemi başlatılamaz. Öncelikli olarak araç ruhsatı yani trafik tescil belgesi, muayene sırasında mutlaka yanınızda bulunmalıdır. Ruhsat üzerinde araç bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde yer almalıdır.

Egzoz emisyon ölçüm belgesi, muayene için gerekli belgeler arasında yer alır. Bu belgenin geçerlilik süresi 1 yıldır ve süre dolduğunda yeni ölçüm yaptırmak gerekir. Emisyon ölçümü TÜVTÜRK istasyonlarında veya yetkili servislerde yapılabilmektedir.

Muayene randevusu alınmadan istasyona gidildiğinde yoğunluk nedeniyle işlem yapılmayabilir. Bu nedenle TÜVTÜRK resmi internet sitesi üzerinden ya da çağrı merkezi aracılığıyla randevu alınması önerilir. Randevusuz gelen araçların işlem sırası garanti edilmemektedir.

Zorunlu trafik sigortasının geçerli olması muayene için şarttır. Sigorta poliçesinin sistemde kayıtlı olması yeterlidir, ancak herhangi bir aksaklık yaşanmaması adına poliçenin yanınızda fiziksel veya dijital olarak bulundurulması önerilir.

Araca ait geçmiş dönem trafik cezaları, köprü ve otoyol geçiş ücretleri veya Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu varsa mevcut borçlar ödenmeden muayene kaydı açılmaz. Bu nedenle muayene öncesinde borç sorgulaması yapılmalı varsa ödemeler tamamlanmalıdır. Borçsuzluk durumu, araç plakasına kayıtlı tüm geçmiş borçları kapsar.

Araç LPG’li ise LPG sistemi için geçerli sızdırmazlık raporu bulunmalı ve LPG tankının kullanım süresi dolmamış olmalıdır. Aksi takdirde araç muayeneden geçemez. Yetkili LPG servislerinden temin edilebilen sızdırmazlık raporunun genellikle yıllık olarak güncellenmesi gerekir.

Araç üzerinde haciz veya yakalama kararı bulunması da muayene işleminin yapılmasına engel teşkil eder. Bu tür durumlar tespit edildiğinde araç sahibinin ilgili kurumlarla görüşerek işlemleri tamamlaması gerekir.

Tüm belgeler tam olsa bile araç teknik olarak uygun değilse muayeneden geçemez. Bu nedenle muayene öncesinde hem evrak hem de araç donanımı açısından detaylı hazırlık yapılmalıdır. Belgeler eksiksiz sunulduğu ve araç teknik gereklilikleri karşıladığı takdirde muayene süreci kısa sürede tamamlanır. Araç “geçti” onayı alarak sorunsuz şekilde trafiğe çıkmaya devam eder.